Sámedikki ságajođiheaddji Pirita Näkkäläjärvi doalai árktalaš guovllu sáhkavuoru eamiálbmogiid máilmmikonferánssa 10 jagi doaimma ávvudeamis. Dáhpáhus dollojuvvui dievasčoahkkinsáles ON:id váldoguovddážis New Yorkas 17.4.2024 oassin ON:id eamiálbmogiid bissovaš foruma (UNPFII).
– Lea fiinnis, ahte eamiálbmogiid máilmmikonferánssa 10 jagi doaimma ávvudeapmi dollojuvvui ná fiinna dilálašvuohtan mávssolaš sajis, ságajođiheaddji Näkkäläjärvi dadjá.
Ávvudilálašvuođas gullojedje ON:id ovddasteaddjiid, ON:id eamiálbmotorgánaid ovddasteaddjiid, ON:id láhttostáhtaid ja maid máilmmi eamiálbmogiid čieža sosiokultuvrralaš guovllu ovddasteaddjiid sáhkavuorut. Árktalaš guovllu sáhkavuoru doalai Sámi parlamentáralaš ráđi ja Suoma Sámedikki ságajođiheaddji Pirita Näkkäläjärvi.
Ságajođiheaddji Näkkäläjärvi ovdanbuvttii sáhkavuorustis áigeguovdilis fáttá eamiálbmogiid vuoigatvuođaid sierraiešvuođain ja daid suodjaleamis. Dát oassi sáhkavuorus bovttii ávvudilálašvuođa gehččiid speažžut gieđaid spontánalaččat.
– Eamiálbmogiid vuoigatvuođat leat lunddolaččat ja sierra, iige min vuoigatvuođaid oaččo heajudit sehkkemiin daid tearpmaide, mat eai leat vuoigatvuođalaččat dego báikkálašservošat dahje -joavkkut, dajai ságajođiheaddji Näkkäläjärvi.
Ságajođiheaddji Näkkäläjärvi dajai sáhkavuorustis, ahte tearpma eamiálbmogat sisttisdoallá áidnalunddot historjjá, kultuvrra ja vuoigatvuođaid, maid ii oaččo ovttastahttit dahje sehkket eará joavkkuide.
– Erenoamášvuhtii vuođđuduvvi lahkonanvuogi galgá gudnejahttit eamiálbmogiid vuoigatvuođaid ollašuhttimis, vai sáhttá sihkkarastit, ahte vuoigatvuođat suodjaluvvojit, doalahuvvojit ja ovddiduvvojit gaskaneassosoahpamušaid haga.
Loga olles sáhkavuoru eaŋgalasgillii dás. Dilálašvuođa sáhttá geahččat dás.
ON:id eamiálbmogiid bissovaš forum (UNPFII) lea jagis 2000 vuođđuduvvon ON:id ekonomiija- ja sosiálaráđi (Economic and Social Council, ECOSOC) vuolde doaibmi ráđđeaddi doaibmaorgána, masa gullet 16 iehčanas áššedovdilahtu. Stivrrat nammadit gávcci lahtu ja eamiálbmogat gávcci lahtu. Forum gieđahallá eamiálbmogiid áššiid erenoamážit ekonomalaš ja sosiálalaš ovdáneami, kultuvrra, birasgažaldagaid, skuvlejumi, dearvvašvuođa ja olmmošvuoigatvuođaid guovllus. Bissovaš forum čoahkkana oktii jagis ON:id váldoguovddážis New Yorkas.
Sámi parlamentáralaš ráđđi (SPR) lea Suoma, Norgga ja Ruoŧa sámedikkiid gaskasaš parlamentáralaš ovttasbargoorgána. Ruošša sámeorganisašuvnnat oassálaste ovttasbargui áicin SPR:s. Norgga, Ruoŧa ja Suoma sámedikkit jođihit ráđi 16 mánu bajiin. SPR doaibman lea ovddidit sámedikkiid gaskasaš ovttasbarggu ja gieđahallat áššiid, mat gusket dahje sáhttet guoskat sámiid máŋgga riikkas dahje sámiid álbmogin. SPR ovddasta Suoma, Ruoŧa ja Norgga sámiid davviriikkalaš ja riikkaidgaskasaš oktavuođain.
Lassedieđut:
Pirita Näkkäläjärvi
Ságajođiheaddji
044 753 3766
[email protected]
Inka Saara Arttijeff
Riikkaidgaskasaš áššiid čálli
050 574 7629 / 010 839 3198
[email protected]
***
Sämitige saavâjođetteijee Pirita Näkkäläjärvi toolâi arktâsii kuávlu saavâ algâaalmugij maailmkonferens 10 ive tooimâ juhleest. Tábáhtus uárnejui almosčuákkimsalist OA váldusaajeest New Yorkist 17.4.2024 OA algâaalmugij pisováá foorum (UNPFII) uássin.
– Lii hirmâd suotâs, ete algâaalmugij maailmkonferens 10 ive toimâ ávudui návt fiijnâ tilálâšvuođáin mávsulii saajeest, saavâjođetteijee Näkkäläjärvi iätá.
Juhletilálâšvuođâst lijjii saavah OA ovdâsteijein, OA algâaalmugorgaanij ovdâsteijein, OA jeessânstaatâin já maailm algâaalmugij čiččâm sosiokulttuurlii kuávlu ovdâsteijein. Arktâsii kuávlu saavâ toolâi Säämi parlamentaarlii räädi já Suomâ Sämitige saavâjođetteijee Pirita Näkkäläjärvi.
Saavâjođetteijee Näkkäläjärvi pajedij savâstis oovdân äigikyevdilis fáádá algâaalmugij vuoigâdvuođâi sierânâsjiešvuovijn já tai suoijâlmist. Taan saajeest juhleaalmug adelij spontanijd aplodijd.
– Algâaalmugij vuoigâdvuođah láá luánduliih já sierânâs, ige mii vuoigâdvuođâid uážu hiäjusmittiđ siävutmáin taid ij-riävtáláid termáid tego páihálâšseervih tâi -juávhuh, eeđâi saavâjođetteijee Näkkäläjärvi.
Saavâjođetteijee Näkkäläjärvi eeđâi savâstis, ete termâ algâaalmugeh ana sistees áinoošlajâsii historjá, kulttuur já vuoigâdvuođâid, maid ij uážu ovtâstittiđ tâi siävuttiđ eres juávhoid.
– Aldanemvyevi, mii vuáđuduvá sierânâsjiešvuovvijd, kalga kunnijâttiđ algâaalmugij vuoigâdvuođâi olášutmist, vâi puáhtá visásmittiđ, ete vuoigâdvuođah suojâluvvojeh, paijeentuállojeh já ovdeduvvojeh kompromisijttáá.
Luuvâ oles saavâ eŋgâlâskielân tääbbin. Tilálâšvuođâ puáhtá keččâđ tääbbin.
OA algâaalmugij pisovâš foorum (UNPFII) lii ive 2000 vuáđudum OA ekonomia- já sosiaalrääđi (Economic and Social Council, ECOSOC) vuálásâš raavâadeleijee toimâorgaan, moos kuleh 16 jiečânâs äššitobdeejesânid. Haldâttâsah nomâtteh käävci jesânid já algâaalmugeh käävci jesânid. Foorum kieđâvuš algâaalmugáid kyeskee koččâmušâid eromâšávt ekonomâlii já sosiaallii ovdánem, kulttuur, pirâskoččâmušâi, škovlim, tiervâsvuođâ já olmoošvuoigâdvuođâi syergist. Pisovâš foorum čokkân ohtii ivveest OA váldusaajeest New Yorkist.
Säämi parlamentaarlâš rääđi (SPR) lii Suomâ, Taažâ já Ruotâ Sämitiigij já Ruošâ sämmilij parlamentaarlâš oovtâstpargo-orgaan. Ruošâ sämiseervih uásálisteh oovtâstpaargon tárkkojeijen SPR:st. Taažâ, Ruotâ já Suomâ Sämitigeh jođetteh rääđi 16 mánuppaje poojijn. SPR pargon lii ovdediđ Sämitiigij koskâsii oovtâstpargo sehe kieđâvuššâđ aašijd, moh kyeskih teikâ pyehtih kuoskâđ sämmiláid maaŋgâ enâmist teikâ sämmiláid aalmugin. SPR oovdâst Suomâ, Ruotâ já Taažâ sämmilijd tave-eennâmlijn já aalmugijkoskâsijn ohtâvuođâin.
Lasetiäđuh:
Pirita Näkkäläjärvi
Saavâjođetteijee
044 753 3766
[email protected]
Inka-Saara Arttijeff
Aalmugijkoskâsij aašij čällee
050 574 7629 / 010 839 3198
[email protected]
***
Sääʹmteeʹǧǧ saaǥǥjååʹđteei Pirita Näkkäläjärvi õõʹni aarktlaž vuuʹd saakkvuâr alggmeerai maaiʹlmkonfereeʹns 10-eeʹǩǩjuuʹhlest. Saakkvuârr leäi tiuddsååbbarpääiʹǩest ÕM väʹlddpääiʹǩest New Yorkist 17.4.2024 vueʹssen ÕM alggmeerai põõssi fooruumâst (UNPFII).
– Âânam čuuʹt fijnnân, što alggmeerai maaiʹlmkonfereeʹns 10-eeʹǩǩjuuʹhl joohljõʹtte nääiʹt fijnnâs pooddin ärvvsaž pääiʹǩest, saaǥǥjååʹđteei Näkkäläjärvi särnn.
Juʹhllpooddâst kuʹlleš saakkvuâraid ÕM eeʹttkõʹsttjin, ÕM alggmeertoiʹmmjeeʹji eeʹttkõʹsttjin, ÕM vuäzzlažriikkin di maaiʹlm alggmeerai čiččmest sosiokulttuurlaž vuuʹd eeʹttkõʹsttjin. Aarktlaž vuuʹd saakkvuâr õõʹni Sääʹm parlamentaarlaž suåvtõõzz da Lääʹdd sääʹmteeʹǧǧ saaǥǥjååʹđteei Pirita Näkkäläjärvi.
Saaǥǥjååʹđteei Näkkäläjärvi kaaggi saakkvuârstes õuʹdde ääiʹjpoddsaž ääʹšš alggmeerai vuõiggâdvuõđi jiiʹjjesnallšemvuõđin da tõi suõjjlummšest. Tät päiʹǩǩ saakkvuârast vuäǯǯai spontaan aploodid juuʹhlʼjõʹttjin.
– Alggmeerai vuõiggâdvuõđ lie luândlaž da pååđ, mij vuõiggâdvuõđid ij vuäǯǯ rââʹžžeed sieʹjjteeʹl tõiʹd ij-vuõiǥõõzzlaž teeʹrmid mâʹte pääiklažõutstõõzz leʹbe -joouk, säärnai saaǥǥjååʹđteei Näkkäläjärvi.
Saaǥǥjååʹđteei Näkkäläjärvi säärnai saakkvuârstes, što teʹrmm alggmeer âânn seʹst jiiʹjjesnallšem historia, kulttuur da vuõiggâdvuõđid, koid ij vuäǯǯ õhtteed leʹbe sieʹjjted jeeʹres jooukivuiʹm.
– Jiiʹjjesnallšemvuõʹtte vuâđđneei âlddnemnääʹl âlgg ciʹsttjed alggmeerai vuõiggâdvuõđi tiuʹddepiijjmõõžžâst, što vueiʹtet ainsmâʹtted, što vuõiggâdvuõđid suõjjlet, tuõʹllʼjet da viiǥǥât ooudårra kompromiissitaa.
Looǥǥ saakkvuâr obbnes eŋgglõsǩiõʹlle tääiǥ. Šõddmõõžž vuäitt ǩiõččâd tääiǥ.
ÕM alggmeerai põõšši foorum (UNPFII) lij eeʹjj 2000 vuâđđuum ÕM tällõs- da sosiaalsuåvtõõzz (Economic and Social Council, ECOSOC) vuâllsaž raʹvvjeei toiʹmmjeei, koozz koʹlle 16 jiõččnaž äʹšštobddivuäzzliʹžžed. Halltõõzz nõõmte kääuʹc vuäzzliʹžžed da alggmeer kääuʹc vuäzzliʹžžed. Foorum ǩiõttʼtââll alggmeeraid kuõskki kõõččmõõžžid jeäʹrben tällõõzzlaž da sosiaalʼlaž õuddnem, kulttuur, pirrõskõõččmõõžži, škooultõõzz, tiõrvâsvuõđ da ooumažvuõiggâdvuõđi sueʹrjest. Põõšši foorum noorââtt išttma õʹhttešt eeʹjjest ÕM väʹlddpääiʹǩest New Yorkist.
Sääʹm parlamentaarlaž suåvtõs (SPS) lij Lääʹdd, Taarr da Ruõcc Sääʹmtiiʹǧǧi kõskksaž parlamentaarlaž õhttsažtuâjjtoiʹmmjeei. Ruõšš sääʹmorganisaatio vuässâʹtte õhttsažtuõjju taʹrǩstõõllʼjen SPS:st. Taarr, Ruõcc da Lääʹdd Sääʹmteeʹǧǧ jååʹđte suåvtõõzz 16 määnpââʹj põõʹjin. SPS tuâjjan lij õõuʹdeed Sääʹmtiiʹǧǧi kõskksaž õhttsažtuâj di ǩiõttʼtõõllâd aaʹššid, kook kueʹsǩǩe leʹbe vuäiʹtte kuõskkâd säʹmmlaid määŋg riikkâst leʹbe säʹmmlaid meeran. SPS eeʹttkâstt Lääʹdd, Ruõcc da Taar säʹmmlaid tâʹvvjânnmallaš da meeraikõskksaž õhttvuõđin.
Lââʹssteâđ:
Pirita Näkkäläjärvi
Saaǥǥjååʹđteei
044 753 3766
[email protected]
Inka Saara Arttijeff
Meeraikõskksaž aaʹšši piisar
050 574 7629 / 010 839 3198
[email protected]
Pirita Näkkäläjärvi. Govva/Kove/Snimldõk: Rosa-Máren Juuso / Sámediggi
Koko: 3,81 MB Tyyppi: jpeg Resoluutio: 4284x3427Pirita Näkkäläjärvi. Govva/Kove/Snimldõk: Rosa-Máren Juuso / Sámediggi
Koko: 3,81 MB Tyyppi: jpeg Resoluutio: 4284x3427
Sámediggi lea sápmelaččaid álbmotválljejuvvon iešráđđenorgána Suomas. Iežas lágain (L974/1995) vuođđuduvvon Sámediggi dorvvasta doaimmas bokte sápmelaččaid eamiálbmotkultuvrra seailuma ja ovddideami. Sámediggi pláne ja ollašuhttá sápmelaččaid gielalaš ja kultuvrralaš iešhálddašeami ja gohcá ja ovddida sápmelaččaid vuoigatvuođaid ja eallindiliid.
***
Sämitigge lii sämmilij ovdâstuslâš jiešhaldâšemorgaan Suomâst. Jieijâs lavváin (L974/1995) vuáđudum Sämitigge torvee toimâinis sämmilij algâaalmugkulttuur siäilum já ovdedem. Sämitigge vuáváá já olášut sämmilij kielâlii já kulttuurlii jiešhaldâšem sehe kocá já oovded sämmilij vuoigâdvuođâid já eellimtile.
***
Sääʹmteʹǧǧ lij säʹmmlai eeʹttkâʹsttmallaš jiõččvaaldâšmorgaan Lääʹddjânnmest. Jiijjâs laaʹjjin (L974/1995) vuâđđuum Sääʹmteʹǧǧ tuârvv tåimmjummšines sääʹm alggmeerkulttuur seillmõõžž da õõudâsviikkmõõžž. Sääʹmteʹǧǧ plaanad da čõõđat säʹmmlai ǩiõlʼlaž da kulttuursaž jiõččvaaldâšm di vuäpp da veekk ooudâs säʹmmlai vuõiggâdvuõđid da jieʹllemåårrmõõžžid.
© Koodiviidakko Oy - Y-tunnus 1939962-1