Sámegiela doaimmahat lea ođasmahttán siiddu, gos gávdná listtu freelancer-jorgaleddjiin ja dulkkain. Ođđa siidui beasát dáppe. Siidui leat lasihuvvon ođđa sámegielaid jorgaleddjiid ja dulkkaid dieđut ja dahkkon rávvagat jorgalusaid ja dulkoma diŋgomii. Dan lassin ohcanmekanisma lea buoriduvvon. Dán ođasmahttinbarggu ulbmiliin lea álkidahttit dulkkaid ja jorgaleddjiid juksama ja maid ovddidit sámegielat bálvalusaid ollašuvvama buoret. Siiddu bokte sáhttet dulkkat ja jorgaleaddjit almmuhit jus hálidit namaset lasihuvvot dieđuide.
Sámi giellalága vuođul sámedikki sámegiela doaimmahaga bargun lea doaimmahit jorgalusaid eiseválddiide ja sámedikkis sáhttá maid diŋgot jorgalusaid. Jorgalusaid diŋgomii Sámedikkis gávdnojit rávvagat dáppe. Sámediggi vuoruha diŋgojumiin daid eiseválddiid geaidde guoská sámi giellaláhka. Dan lassin sámegiela doaimmahat veahkeha freelancer-jorgaleddjiid gávdnamis, jos sámegiela doaimmahaga jorgaleaddjit eai sáhte váldit jorgalanbarggu ja veahkehit maiddái dulkkaid gávdnamis.
Sámediggi lea dahkan ođasmahttima ovttasbarggus Sámi oahpahusguovddáža jođihan Sámegielaid dulkon -fitnuin. Ođđa siiddus leat fitnus ráhkaduvvon rávagihppagat, ja daid dulkkaid namat, geat leat čađahan fitnu sámegielat dulkonskuvlejumi. Listui leat maid dál dievasmahttán dieđuid goas dulkkat barget, makkár surggiide sii leat spesialiseren iežaset ja movt sin fáhte. Siidui leat maid buoridan ohcama, vai johtileabbo gávdná dulkka dahje jorgaleaddji.
Mii leat ožžon máhcahaga ahte lea váttis gávdnat sámegielat dulkkaid ja jorgaleddjiid, ja danin leat ovddidan dán siiddu, muitala gielladorvočálli Anne Kirste Aikio ja joatká: -Mii oaidnit ahte eiseválddiin lea ain eanet hállu buvttadit sisdoaluid sámegillii ja jorgalan- ja dulkondárbbut leat lassánan sakka. Sávvat ahte dát mokta buvttadit sámegielat bálvalusaid ii buđđosivččii dasa ahte eai leat dulkkat ja jorgaleaddjit gávdnomis.
Sámegiela doaimmahat lea maiddái dán čavčča áigge čielggadeamen dan mo ovddidit ja beavttálmahttit sámegiela doaimmahaga jorgalanbálvalusaid vai dat ain buoret sáhtášii bálvalit eiseválddiid ja sámedikki iežas jorgalandárbbuid. Sámediggi sávvá ahte boahtte jahkái evttohuvvon lassiresurssat jorgaleddjiid bálkáheapmái nannejuvvojit Suoma riikkabeivviin ja dainna lágiin sámiid gielalaš vuoigatvuođaid dilli buorránivččii.
Anne Kirste Aikio, gielladorvočálli
[email protected]
tel. 040 707 5626 / 010 839 3124
***
Sämitige sämikielâ toimâttâh lii uđâsmittám siijđoid, main kávnoo listo freelancer-jurgâleijein já tuulhâin. Uđđâ sijđoid tun peesah täst. Sijđoid láá lasettum sämikielâi uđđâ jurgâleijei já tuulhâi tiäđuh sehe ravvuuh jurgâlusâi já tulkkuumij tiiláámân. Toos lasseen uuccâmtoimâ lii pyeredum. Siijđoi uđâsmittempargo ulmen lii pyerediđ jurgâleijei já tuulhâi juksâm sehe ovdediđ sämikielâlij palvâlusâi olášume. Siijđoi peht tuulhah já jurgâleijeeh pyehtih almottiđ, jis sij halijdeh lasettiđ jieijâs tiäđuid sijđoid.
Säämi kielâlaavâ mield Sämitige sämikielâ toimâttuv pargon lii toimâttiđ jurgâlusâid virgeomâháid já Sämitiggeest puáhtá meid tiiláđ jurgâlusâid. Ravvuuh jurgâlusâi tiiláámân Sämitiggeest láá tääbbin. Sämitigge piäjá vuosâsajan tiilámijd tain virgeomâháin, moid säämi kielâlaahâ kuáská. Sämikielâ toimâttâh iššeed freelancer-jurgâleijei kavnuumist, jis toimâttuv jurgâleijeeh iä paste väldiđ jurgâlempargo vuástá. Toimâttâh iššeed meid tuulhâi kavnuumist.
Sämitigge lii toohâm uđâsmittem oovtâstpargoost Säämi máttááttâskuávdáá Sämikielâi tulkkum -havváin. Uđđâ siijđoin kávnojeh haavâst tohhum tieđettemčáálluseh tulkkuumist já tai tuulhâi noomah, kiäh láá čođâldittám sämikielâlii tulkkumškovlim. Liiston láá tääl meid tievâsmittâm tiäđuid tast, ete kost tuulhah tuáimih, moid suorgijd sij láá spesiaališum já maht sijjân finnee ohtâvuođâ. Meid uuccâmtoimâ lii pyeredum, vâi tuulhâ tâi jurgâleijee kavnum lii älkkeb já jotelub.
– Mij lep finnim macâttâs, ete sämikielâlijd tuulhâid já jurgâleijeid lii vaigâd kavnâđ, já tondiet mij lep ovdedâm ton siijđo, muštâl kielâtorvočällee Anne Kirste Aikio já juátká: – Mij uáinip, ete virgeomâháin lii ain eenâb haalu pyevtittiđ siskáldâsâid sämikielân, já jurgâlem- já tulkkumtáárbuh láá čuuvtij lasanâm. Mij tuáivup, ete taat mohtâ pyevtittiđ sämikielâlijd palvâlusâid ij kiäppán tondiet, ete tuulhah já jurgâleijeeh iä kavnuu.
Sämikielâ toimâttâh seelvât meid taan čoovčâ, ete maht puáhtá ovdediđ já pehtilittiđ sämikielâ toimâttuv jurgâlempalvâlusâid, vâi tot pastaččij ain pyerebeht palvâliđ virgeomâhái já Sämitige jieijâs jurgâlemtáárbuid. Sämitigge tuáivu, ete Suomâ ovdâskoddeest nonniiččii puáttee ihán iävtuttum laseresursijd jurgâleijei pálkkáátmân já tienuuvt sämmilij kielâlij vuoigâdvuođâi tile puáráničij.
Anne Kirste Aikio, kielâtorvočällee
[email protected]
puh. 040 707 5626 / 010 839 3124
***
Sääʹmteeʹǧǧ sää′mǩiõl koontâr lij oođääm seiddõõzz, koʹst käunnai listt freelancer-jåårǥlõʹttjin da tuulkin. Ođđ seiddõʹsse piâzzak tääiǥ. Seiddõʹsse lie lââʹzztum sääʹmǩiõli ođđ jåårǥlõʹttji da tuulki teâđ di vuäppõõzz jåårǥlâttmõõžži da tuʹlǩǩummši tiʹllʼjem vääras. Tõn lââʹssen ooccâmnääʹll lij pueʹruum. Seiddõõzz oođeemtuâj jurddjen lij pueʹreed jåårǥlõʹttji da tuulki kaunnmõõžž di õõuʹdeed sääʹmǩiõllsai kääzzkõõzzi teâuddjummuž. Seeid pääiʹǩ tuulk da jåårǥlõʹtti vuäiʹtte haaʹleeʹn iʹlmmted teâđeez lââʹzztemnalla seiddõʹsse.
Sääʹm ǩiõll-lääʹjj mieʹldd Sääʹmteeʹǧǧ sää′mǩiõl konttâr tuâjjan lij tooiʹmted jåårǥlâttmõõžžid veʹrǧǧniiʹǩǩid, da Sääʹmteeʹǧǧest vuäitt še tiʹllʼjed jåårǥlâttmõõžžid. Vuäppõõzz jåårǥlâttmõõžži tiʹllʼjummša Sääʹmteeʹǧǧest käunnʼje tääiǥ. Sääʹmteʹǧǧ šiõttad vuõss-sâjja tiʹllʼjummšid tõin veʹrǧǧniiʹǩǩin, koid sääʹm ǩiõll-lääʹǩǩ kuâskk. Sääʹmǩiõl koontâr vieʹǩǩat freelancer-jåårǥlõʹttji kaunnmõõžžâst, jos konttâr jåårǥlõʹtti jie vueiʹt väʹldded jåårǥlâʹttemtuâj vuâstta. Koontâr vieʹǩǩat še tuulki kaunnmõõžžâst.
Sääʹmteʹǧǧ lij tuejjääm oođummuž õhttsažtuâjast Sääʹm škooultemkõõskõõzz ǩieʹssem Sääʹmǩiõli tuʹlǩǩummuš -haʹŋǩǩõõzzin. Ođđ seiddõõzzâst käunnʼje haʹŋǩǩõõzzâst rajjum tuʹlǩǩeembrosyyr da tõi tuulki nõõm, kook lie čõõđtam sääʹmǩiõllsaž tuʹlǩǩeemškooultõõzz. Liʹstte lie ååʹn še tiudduum teâđ tõʹst, koʹst tuulk toiʹmmje, måkam suõʹrjin sij lie spesialiist da mõõn nalla siʹjjid tääʹvat. Ooccâmnääʹll lij še pueʹruum, što tuulk leʹbe jåårǥlõʹtti kaunnmõš lij hiâlpab da jåʹttlab.
– Mij leäʹp vuäǯǯam maacctõõzz, što sääʹmǩiõllsaž tuulkid da jåårǥlõʹttjid lij vaiggâd kaunnâd, da tõn diõtt leäʹp oođääm kõõččmõõžžâst åårrai seiddõõzz, särnn ǩiõllstaanpiisar Anne Kirste Aikio da juätkk: – Mij juʹrddep, što veʹrǧǧniiʹǩǩin lij õinn jäänab haall puuʹtʼted siiskõõzzid sääʹmǩiõʹlle, da jåårǥlâʹttem- da tuʹlǩǩeemtaarb lie lâssnam čuuʹt. Tuäivvap što tät äʹlššaivuõtt puuʹtʼted sääʹmǩiõllsaž kääzzkõõzzid ij occan tõn diõtt, što tuulk da jåårǥlõõʹtti jie kaunnu.
Sääʹmǩiõl koontâr lij tän čõõuč seʹlvteʹmen še, mõõn nalla õõuʹdeed da viõhsseed sää′mǩiõl konttâr jåårǥlâʹttemkääzzkõõzzid, što tõt pââstče õinn pueʹrben kääzzkâʹstted veʹrǧǧniiʹǩǩi da Sääʹmteeʹǧǧ jiiʹjjes jåårǥlâʹttemtaarbid. Sääʹmteʹǧǧ tuäivv, što puõʹtti eeǥǥas eʹtǩǩuum lââʹssresuursid jåårǥlõʹttji paʹlǩǩummša nââneet Lääʹdd eeʹttiǩ-kååʹddest da nuʹtt säʹmmlai ǩiõlʼlaž vuõiggâdvuõđi vueʹǩǩ puârrneʹče.
Anne Kirste Aikio, ǩiõllstaanpiisar
[email protected]
040 707 5626 / 010 839 3124
© Koodiviidakko Oy - Y-tunnus 1939962-1