Suoma Sámediggi lea jagi 2022 áigge fállan davvisámegiela-, anáraš- ja nuortalašgiela giellarávvenbálvalusa ja dál almmuhit ahte giellarávvenbálvalusat Suoma Sámedikki bokte nohket jagi 2022 loahpa radjái. Giellabargit leat dán jagi dahkan giellarávvenbargguid sámegiela doaimmahagas ja válmmaštallan earret eará tearbmalisttuid ja bargan giellagáhttema. Gaskaboddosaš giellarávvenbargguin Suoma Sámediggi lea hálidan dorvvastit sámegielaid giellabarggu dan botta go Sámi Giellagáldu ásahanproseassa lea leamaš gaskan.

Sámedikki guhkit áiggi ulbmilin lea leamaš oažžut bistevaš Sámi Giellagáldu doaimma johtui ja sirdit dakkár giellabargguid, nu mo giellageavaheaddjiid rávvema Sámi Giellagáldui. Suoma Sámedikki ságadoalli Tuomas Aslak Juuso lea duđavaš ahte guhkes ovttasbargu lea buktán bohtosiid:

– Suoma Sámediggi hálida giitit Norgga ja Ruoŧa Sámedikkiid ovttasbarggus dán radjái ja illuda go ruhtadeapmi ja oktasaš čoavddus lea boahtán dál sadjái ja fásta Sámi Giellagáldu ásahanproseassa lea dál jođus.

Suoma Sámediggi gávnnaha ahte gažaldaga giellabarggu ordnemis leat geahččalan čoavdit guhká ja gielladorvočálli Anne Kirste Aikio muitala ahte proseassa lea leamaš mohkkái:

– Ii leat álki ásahit oktasaš sámi institušuvnna ja mii leat deaividan hui máŋggalágan čuolmmaid barggus. Leat gávnnahan ahte mis leat ollu rádjehehttehusat vel, mat sáhttet caggat dakkár miehtá sámi ásahusa barggu. Leat goittotge dehálaš, ahte riikkaráját eai galgga váikkuhit min sámegielaide ja ahte oktasaš giellabargu sámegielaid buorrin beassá joatkašuvvat.  

Boahtteáiggis Norgga, Suoma ja Ruoŧa Sámedikkiid oktasaččat ruhtadan Sámi Giellagáldu vástida  giellabarggus. Sámi Giellagáldu lea iehčanas ásahus, mii doaibmá hálddahuslaččat Norgga Sámedikki oktavuođas.  Sámi Giellagáldu doaimma jođiha stivra, masa buot golbma Sámedikki leat nammadan lahtuid ja stivrrajođiheaddjin doaibma Suoma Sámedikki nammadan lahttu Tauno Ljetoff.

Lassidieđut:

Anne Kirste Aikio, gielladorvočálli
[email protected]
010 839 3124 / 040 707 5626

***

Kielâravvim nohá Suomâ Sämitiggeest

Suomâ Sämitigge lii moonnâm ive faallâm tavesämi-, anarâš- já nuorttâlâškielâ kielâravvim. Taat palvâlus nohá tááláá hämistis Suomâ Sämitiggeest ive 2022 loopâst. Kielâpargeeh láá faallâm kielâravvim sämikielâ toimâttuvâst já sij láá eereeb iärrás ráhtám termâlistoid já porgâm kielâtipšompargo. Sämitigge lii halijdâm turviđ sämikielâi kielâravvimpargo koskâpuddâsii vuovvijn, ko Säämi Kielâkäldee vuáđudemproosees lii lamaš koskân.

Sämitige kuhes áigáduv ulmen lii lamaš ohtsâštave-eennâmlii sämikielâi reesuurskuávdáá Säämi Kielâkäldee tooimâ fastâdem já kielâpargo, tego kielâravvim, sirdem Säämi Kielâkäldei. Suomâ Sämitige saavâjođetteijee Tuomas Aslak Juuso lii tuđâvâš, ete meritiätulii ohtsâštave-eennâmlii oovtâstpargoost puátih puátuseh:

– Suomâ Sämitigge haalijd kijtteđ Taažâ já Ruotâ Sämitiigijd oovtâstpargoost já illood, ko Säämi Kielâkäldee fastâdmân lii kavnum ruttâdem já ohtsâš čuávdus, já toimâ piäsá uđđâ aalgân.

Sämitigge lii kuhháá viggâm čuávdiđ koččâmuš tast, ete maht kolgâččii orniđ ohtsâštave-eennâmlii sämikielâi kielâoovtâstpargo. Kielâtorvočällee Anne Kirste Aikio muštâl, ete prosesist láá lamaš maaŋgah mudoh:

– Ij lah älkkee vuáđudiđ sämmilij ohtsii organisaatio já mij lep kuáhtám pargoost uáli maaŋgâlágánijd hástusijd. Mist láá vala ennuv räjiestuuh, moh estih já hitodeh tággáár oles sämikuávlu luávdee pargo porgâm. Tehálumos lii kuittâg, ete staatâi rääjih iä vaaigut liijkás ennuv sämikielâi ovdánmân já ete ohtsâštave-eennâmlâš kielâpargo sämikielâi oovdân puáhtá jotkuđ.

Puátteevuođâst Taažâ, Suomâ já Ruotâ Sämitiigij oovtâst ruttâdem Säämi Kielâkäldee västid kielâpargoost. Säämi Kielâkäldee lii jiečânâs organisaatio, mii tuáimá haaldâtlávt Taažâ Sämitige ooleest. Säämi Kielâkäldee tooimâ joođeet stivrâ, moos kuulmâ staatâ Sämitigeh láá nomâttâm jesânijd. Saavâjođetteijen tuáimá Suomâ Sämitige nomâttem jeessân Tauno Ljetoff.

Lasetiäđuh:

Anne Kirste Aikio, kielâtorvočällee
[email protected]
010 839 3124 / 040 707 5626

***

Ǩiõllvuäpstummuš poott Lääʹdd Sääʹmteeʹǧǧest

Lääʹdd Sääʹmteʹǧǧ lij taʹrjjääm jooʹtti eeʹjj tâʹvv-, aanar- da nuõrttsääʹm ǩiõllvuäpstõõzz. Tät kääzzkõs poott ânnʼjõž häämstes Lääʹdd Sääʹmteeʹǧǧest eeʹjj 2022 loopp räjja mõõneeʹst. Ǩiõlltuâjjla lie taʹrjjääm ǩiõllvuäpstõõzz sää′mǩiõl konttrest da valmštõõllâm jeeʹrab mieʹldd termmliistid da tuejjääm ǩiõllhuâlltuâj. Sääʹmteʹǧǧ lij haaʹlääm staanâd sääʹmǩiõlivuiʹm tuejjuum ǩiõlltuâj kõskkpoddsaž maallin Sääʹm Ǩiõllkaʹlddi vuâđđeemproseeʹss ååreeʹn kõõsk.

Sääʹmteeʹǧǧ kuʹǩes äiʹǧǧkõõsk täävtõssân lij leämmaž vuäǯǯad õhttsažtâʹvvjânnmallaš sääʹmǩiõli resursskõõskõõzz Sääʹm Ǩiõllkaʹlddja. Lääʹdd Sääʹmteeʹǧǧ saaǥǥjååʹđteei Tuomas Aslak Juuso lij toođvaž tõn diõtt, mâid kuuʹǩǩ pešttam õhttsažtâʹvvjânnmallaš õhttsažtuejj pohtt mieʹldes:

– Lääʹdd Sääʹmteʹǧǧ  haaʹlad späʹssbõõššâd Taarr da Ruõcc Sääʹmtiiʹǧǧid õhttsažtuâjast da rämmaš ko Sääʹm Ǩiõllkaʹlddi põõžžtummša lij käunnʼjam teäggtõs da õhttsaž čåuddmõš, da toiʹmmjummuš peäss ođđ aʹlǧǧe.

Sääʹmteʹǧǧ lij põrggâm juʹn kuuʹǩǩ čåuʹdded kõõččmõõžž tõʹst, mõõn nalla õhttsažtâʹvvjânnmallaš sääʹmǩiõli ǩiõllõhttsažtuâj õõlǥči čåuʹdded. Ǩiõllstaanpiisar Anne Kirste Aikio särnn, što proseʹss lie leämmaž määŋgai pooddi väʹǯǯlõs:

– Ij leäkku hiâlpp altteed säʹmmlai õhttsaž organisaatio da leäʹp tuejjääm samai määŋgnallšem vaʹǯǯtõõzzi vuâstta. Meeʹst lie õinn jiânâs raajjcõgldõõzz, kook câʹǧǧe da meälǥee näkam sääʹmvuuʹd obbnes kaʹtti tuâj tuejjummuž. Tääʹrǩmõs kuuitâǥ lij, što riikki rääʹj jie vaaikât leigga jiânnai sääʹmǩiõli õuddnummša da što õhttsažtâʹvvjânnmallaš ǩiõlltuâjj sääʹmǩiõli õuʹdde vuäitt juätkkjed.

Juätkast Taarr, Läädd da Ruõcc sääʹmtiiʹǧǧi õõutveäkka teäggtem Sääʹm Ǩiõllkaʹlddi vaʹsttad ǩiõlltuâjast. Sääʹm Ǩiõllkaʹlddi lij jiõččnaž organisaatio, kååʹtt toiʹmmai vaaldâšm peäʹlest Taarr Sääʹmteeʹǧǧ õhttvuõđâst. Sääʹm Ǩiõllkaʹlddi toiʹmmjem jååʹđteeʹjen lij halltõs, koozz kooum riikk sääʹmteeʹǧǧ lie nõõmääm vuäzzlaid. Saaǥǥjååʹđteeʹjen toiʹmmai Lääʹdd Sääʹmteeʹǧǧ nõõmeem vuäzzlaž Tauno Ljetoff.

Lââʹssteâđ:

Anne Kirste Aikio, ǩiõllstaanpiisar
[email protected]
010 839 3124 / 040 707 5626